آیا آمار مهاجرت تحصیلی نگران کننده است؟
با توجه به افزایش جمعیت دانشجویان بینالملی در دنیا، جمعیت دانشجویان ایرانی خارج از کشور نیز رو به افزایش است. تا قبل از انقلاب جمهوری اسلامی، فقط ۵۰ هزار دانشجو در آمریکا مشغول به تحصیل بودهاند. طبق آخرین آماری که از سال ۲۰۱۵ کاوش و در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، ایران حدود ۵۱ هزار و ۶۰۰ دانشجو در کل دنیا دارد که این میزان آن را در رتبهی پانزدهم دنیا قرار داده است. آمارها نشان میدهند حدود ۵ هزار دانشجوی ایرانی در ترکیه اقامت دارند. این رقم در گذشته پایینتر بوده است، و همواره در حال تغییر است. جریان جابهجایی دانشجویان ایرانی به کشورهایی مثل ترکیه و گرجستان، که معافیت ویزا دارند، سوق داده شده است. علت مهاجرت دانشجویان ایرانی به ترکیه نیز همین موضوع است؛ رفتوآمد به این کشور آسان است و نیازی به اخذ ویزا نیست و افراد میتوانند مدتی را در آنجا به راحتی مستقر شوند، ضمن اینکه هزینهها در این کشور به نسبت دیگر کشورها پایین است.
بسیاری از دانشجویان ایرانی به جای کشورهای توسعهیافته مثل آمریکا و کانادا به فیلیپین و هند مهاجرت کردهاند. سال گذشته تحقیقی در پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف درباره دلایل و انگیزههای افرادی که از کشور خارج میشوند صورت گرفت. نتایج حاکی از آن بود که میل به تجربه کردن تحصیل و زندگی در خارج از کشور یکی از دلایل عمده این افراد بوده است. همچنین از آنها پرسیده شد چنانچه دانشگاههای بینالمللی در داخل کشور شعبه داشته باشند، آیا شما به خارج از کشور مهاجرت میکنید یا خیر؟ که قریب به ۶۰ درصد پاسخگویان پاسخ مثبت داده بودند.
آخرین دادهای که در مرکز آمار مهاجرت منطقه OECD منتشر شده است نشان میدهد که یک میلیون و ۲۰۰ هزار ایرانی در کشورهای این منطقه ساکن هستند که محل تولدشان ایران بوده است. منطقه OECD شامل کشورهای آمریکای شمالی، اروپای غربی ژاپن، کره جنوبی و استرالیا میشود.
همچنین مؤسسه گالوپ به سفارش سازمان بینالمللی مهاجرت در سال ۲۰۱۵ میل به مهاجرت را در ۱۵۶ کشور بررسی کرده است که نتایج آن در سال ۲۰۱۸ منتشر شد. بنابراین گزارش در ایران در سال ۲۰۱۵ حدود یک و میلیون و ۸۰۰ هزار نفر ابراز علاقه و تمایل به مهاجرت کردهاند که از این آمار ۴۰۰ هزار نفر در مهاجرت بودهاند.
منبع: روزنامهی سازندگی