از هر سه زن در دنیا یک نفر خشونت جسمی یا جنسی را تجربه کرده است
خشونت علیه زنان یکی از گستردهترین، ماندگارترین و ویرانگرترین انواع نقض حقوق بشر در دنیاست. ترس، عدم مصونیت، افسردگی و شرم نابهجای زنانِ خشونتدیده موجب شده است تا سالیانه موارد بسیاری از خشونت گزارش نشوند.
سازمان ملل متحد، هر نوع خشونت و یا تهدید به اعمال خشونتی که زنان تنها به واسطهی جنسیت خود تجربه میکنند و یا اجبار و محرومیت در زمینهی آزادیهای فردی و اجتماعی را، خشونت علیه زنان نامیده است.
در تقسیمبندی سازمان ملل متحد، خشونت علیه از زنان به سه دستهی جسمی، جنسی و روانی تقسیم میشود اما به اشکال مختلفی بروز پیدا میکند. تجاوز، اعمال جنسی اجباری، ازدواج کودکان دختر، آزار و اذیت خیابانی و تعقیب و خشونت سایبری از جمله موارد خشونت جنسی به شمار میآید؛ طبق آمار سازمان ملل ۷۵۰ میلیون زن در جهان پیش از ۱۸ سالگی وادار به ازدواج شدهاند و بیش از ۷۰% قربانیان قاچاق انسان در سراسر جهان زنان و دختران هستند؛ بیش از سه چهارم قربانیان قاچاق کودک، دختر هستند و حدود سه چهارم زنان قربانی با هدف بهرهکشی جنسی قاچاق میشوند.
از هر سه زن یک زن در دنیا حداقل یک بار خشونت جنسی و یا جسمی را تجربه کرده است. آمارها نشان میدهند بیشترین میزان خشونت از طرف شریک جنسی افراد صورت میگیرد. در سراسر دنیا حدود یکسوم از زنانی که تجربهی حضور در رابطهای را داشتهاند از طرف شریک جنسی خود مورد آزار جسمی یا جنسی قرار گرفتهاند. در برخی کشورها تعداد زنانی که از طرف همسر یا نزدیکان خود مورد خشونت جنسی یا فیزیکی قرار گرفتهاند به بیش از ۷۰ درصد نیز میرسد. زمانی که فردی از طرف نزدیکان خود مورد خشونت جسمی یا جنسی قرار میگیرد، احتمال ابتلا به افسردگی، میزان سقط جنین، و ابتلا به اچآیوی به طور قابل ملاحظهای در او افزایش مییابد.
برخی مطالعات در ایران میزان شیوع خشونت جسمی علیه زنان را ۴۶ درصد، خشونت جنسی را ۴۲ درصد و خشونت روانی را ۸۲ درصد گزارش دادهاند. طبق آمار در ۶۶ درصد خانوادههای ایرانی زنان دستکم یک بار از ابتدای زندگی مشترک خود خشونت را تجربه کردهاند. در این میان خشونت روانی با ۸۱.۸ درصد بالاترین میزان شیوع را داشته، خشونتهای جنسی با ۴۱.۸ درصد و خشونتهای جسمی با ۴۰.۴ درصد در ردههای بعدی قرار دارند. بر اساس این پژوهشها خشونت توسط شریک زندگی شایعترین نمونه خشونت بوده است.
یافتهها نشان میدهند میان تعداد فرزندان، سطح تحصیلات زنان، میزان درآمد مرد و زن، رضایت از زندگی زناشویی و استرسهای شغلی با خشونت رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به پژوهشی که در مقیاس کشورهای خاورمیانه صورت گرفته است. مردانی که در کودکی شاهد اِعمال خشونت پدر علیه مادر خود بودهاند و یا خود مورد خشونت قرار گرفتهاند بیشتر از دیگران مرتکب خشونت علیه زنان میشوند.
زنان در هر جایگاه اجتماعی و فرهنگی و با هرگروه سنی خشونت را تجربه میکنند، اما خشونت نسبت به زنان بسیار جوان، زنان بسیار کهنسال و زنان مربوط به اقلیتهای جامعه به طور قابل توجهی بیشتر است؛ پناهجویان و مهاجران، زنان با گرایشهای جنسی اقلیت، زنان کمتوان، دارای معلولیت و درگیر با بیماریهای خاص، مانند ایدز، از جملهی زنان اقلیتی هستند که بیشتر در معرض خشونت قرار میگیرند.
منبع:
سازمان ملل متحد
مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، تابستان ۱۳۹۷، دوره ۲۴
دوماهنامه علمی پژوهشی طلوع بهداشت یزد، اردیبهشت ۹۶، سال شانزدهم
فصلنامه علمی پژوهشی زن و جامعه، سال هشتم، تابستان ۱۳۹۶