به ازای هر ۷۲۰ نفر، یک صندلی سینما در کشور وجود دارد
یونسکو تعداد سالن‌های سینما در هر کشور را جزئی از زیرساخت‌های فرهنگی آن کشور می‌داند. پژوهش‌ها نشان داده است بین شاخص‌های توسعه‌یافتگی کشورها، مانند درآمد سرانه، نرخ سواد و امید به زندگی، و زیرساخت‌های فرهنگی آن‌ها، همبستگی وجود دارد. وضعیت زیرساختی سینمای ایران اگرچه در سال‌های گذشته بهبود یافته است، اما فاصله بسیاری با کشورهای مشابه خود دارد؛ ضمن اینکه توزیع این زیرساخت‌ها در استانهای کشور نیز به شدت نامتوازن است.
وضعیت ایران در مقیاس جهانی
بر اساس آمار موجود در شهریور ماه سال ۹۷، تعداد سینماهای فعال کشور ۴۳۶ سالن بوده است که این سینماها در مجموع ۱۱۳ هزار و ۶۱۳ صندلی دارند. با توجه به جمعیت ایران در این بازه‌ی زمانی، می‌توان نتیجه گرفت به ازای هر ۱۸۷ هزار ایرانی، یک پرده‌ی سینما و به ازای هر ۷۲۰ نفر، یک صندلی سینما در کشور وجود دارد. با توجه به این داده‌ها، ایران در گروه کشورهای ضعیف قرار گرفته است.
یونسکو در سال ۲۰۱۵، آمریکا را با داشتن ۱۴ سالن فعال سینما به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، کشور پیشگام در این حوزه معرفی کرده است. طبق اعلام وزارت ارشاد در سال ۲۰۱۵، به ازای هر ۱۰۰ هزار ایرانی، ۰.۴۹ سالن فعال سینما در ایران وجود داشته است. وضعیت ایران در سال جاری با اندکی بهبود به ۰.۵۳ سالن به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر رسیده است.
| کشور | تعداد سالن‌ها در ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت |
|---|---|
| آمریکا | ۱۴ |
| ایرلند | ۱۱.۸ |
| نیوزلند | ۱۰.۳ |
| فرانسه | ۱۰.۱ |
| استرالیا | ۹.۷ |
| کانادا | ۹.۶ |
| نروژ | ۹.۳ |
| سوئد | ۹.۲ |
| مالت | ۹.۱ |
| اسپانیا | ۸.۷ |
ایران از نظر جمعیت به سه کشور کنگو، آلمان و ترکیه، شبیه است؛ در شاخص توسعه انسانی به کشورهای لبنان، کوبا، صربستان، مکزیک، برزیل، ونزوئلا و ترکیه نزدیک است و از جهت درآمد سرانه با آفریقای جنوبی، بلاروس، بوسنی، صربستان، کلمبیا و جامائیکا قابل مقایسه است؛ اما از لحاظ زیرساخت‌های سینمایی پایین‌تر از تمامی این کشورها قرار می‌گیرد.
| بلاروس | ۸.۶ (سال ۲۰۱۱) |
| آلمان | ۵.۶ |
| مکزیک | ۵.۳ |
| ترکیه | ۳.۷ |
| لبنان | ۲.۹ |
| کوبا | ۲.۷ (سال ۲۰۰۹) |
| کلمبیا | ۲.۱ |
| ونزوئلا | ۱.۸ |
| آفریقای جنوبی | ۱.۷ |
| برزیل | ۱.۶ |
| صربستان | ۱.۵ |
| بوسنی | ۱.۱ |
| ایران | ۰.۵۳ (در شهریور ۹۷) و ۰.۴۹ در سال مقایسه (۲۰۱۵) |
| کنگو | نامشخص |
| جامائیکا | نامشخص |
در میان کشورهای خاورمیانه نیز، ایران وضعیت چندان مناسبی ندارد. در سال ۲۰۱۵ ایران رتبه دهم منطقه را از نظر تعداد سالن‌های فعال سینما داشته است. در این سال بحرین ۴.۸، امارات متحده ۴.۱، ترکیه ۳.۷، لبنان ۲.۹، کویت ۲.۱ و قطر ۱.۹ سالن به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت‌شان داشته‌اند.
وضعیت استانهای کشور
استان تهران با فاصله نسبتاً زیادی اولین استان کشور از نظر زیرساخت‌های سینمایی است. ۱۷۲ سالن از ۴۳۶ سالن فعال در ایران، یعنی ۳۹ درصد کل سالن‌های کشور، در این استان قرار دارد. تهران همچنین ۵۹ درصد کل فروش کشور را در شهریور ماه ۹۷ به خود اختصاص داده است. بعد از تهران استانهای خراسان رضوی، اصفهان و فارس بیشترین تعداد سالن‌های فعال کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
از سوی دیگر، در یک استان ایران هیچ سینمایی وجود ندارد؛ تنها سینمای کهگیلویه و بویراحمد سال گذشته تعطیل شده و تا کنون جایگزینی نداشته است. سه استان ایلام، زنجان و سیستان و بلوچستان هر کدام تنها یک سالن و ۲۱ استان کشور کمتر از ۱۰ سالن سینما دارند.
در این ماه ۵.۳ درصد مردم تهران به سینما رفته‌اند که این بالاترین نسبت تماشاگر به جمعیت در میان استانهای کشور است. ساکنین استانهای خراسان رضوی، اصفهان، قم و البرز در رتبه‌های بعدی و بیشتر از میانگین کشوری به سینما می‌روند. میانگین کشور در شهریور امسال برابر با ۱.۸۲ درصد بوده است. سه استان اردبیل، ایلام و آذربایجان غربی نیز کمترین نسبت تماشاگران به جمعیت را داشته‌اند.
اما بیشترین تقاضا برای رفتن به سینما در استان سیستان و بلوچستان ثبت شده است. تنها سالن سینمای این استان در طول یک ماه پذیرای ۷ هزار و ۱۴۰ نفر تماشاگر بوده است. استانهای قم و زنجان نیز در رتبه‌های بعد قرار دارند. این تقاضای بیشتر نشان‌دهنده اولویت سرمایه‌گذاری برای احداث سالن‌های جدید در این استان‌ها است.
در شهریور امسال سینماهای مدرن و چندسالنه بیشترین میزان فروش را داشته‌اند. پردیس کوروش تهران با ۱۱ سالن، ۱۲ درصد فروش و ۸ درصد بیننده‌ی کل کشور را داشته است. پس از آن پردیس آزادی تهران با ۵ سالن ۵ درصد و پردیس هویزه مشهد، با ۸ سالن و ۴ درصدِ کل فروش را بدست آورده‌اند.
منبع:
سازمان سینمایی کشور
united institute of statistics
unesco.org
