کدام کشورها بالاترین میزان فساد را در دنیا دارند؟
نهم دسامبر، روز جهانی مبارزه با فساد نام دارد. طبق تعریف بانک جهانی و سازمان شفافیت بینالملل هر گونه سوءاستفاده از اختیارات دولتی به منظور کسب منافع شخصی و خصوصی، «فساد» نام دارد. نمونههای بارز فساد شامل رشوه، خویشاوندگماری، اختلاس و لابیگری میشود.
طبق اعلام سازمان ملل، سالیانه هزار میلیارد رشوه در دنیا پرداخته میشود و حدود ۲.۶ هزار میلیارد از طریق فساد اداری به سرقت میرود؛ این مبلغ معادل بیش از پنج درصد از تولید ناخالص داخلی در دنیاست.
سازمان شفافیت بینالملل، با استفاده از شاخص «درک فساد»، کشورها را برحسب میزان درک فساد موجود رتبهبندی میکند. به عبارت دیگر، این شاخص، رتبهی فساد در بخش عمومی یک کشور را در میان سایر کشورهای جهان نشان میدهد.
شاخص درک فساد، میزان فساد موجود در بخش دولتی ۱۸۰ کشور جهان را، از دیدگاه کارشناسان و متخصصان این حوزه مشخص میکند. در این شاخص، بر اساس درک فساد موجود، کشورها از امتیاز صفر تا ۱۰۰ رتبهبندی میشوند؛ امتیاز صفر به معنای بالاترین میزان فساد و امتیاز ۱۰۰ به معنای عدم وجود فساد میباشد. این شاخص هرساله منتشر میشود و بهوسیله معیارهای تعیینشده سازمان شفافیت بین الملل و دانشگاه پاساو در آلمان محاسبه میشود.
دادههای سال ۲۰۱۷ سازمان شفافیت بینالملل نشان میدهند که امتیاز بیش از دوسوم کشورها در این شاخص، پایین تر از ۵۰ است و میانگین کل امتیاز کشورها ۴۳ میباشد. مقایسهی دادههای سال ۲۰۱۷ با سالهای گذشته نشان میدهد اکثریت کشورها پیشرفت قابل توجهی در ارتقای امتیاز خود در شاخص درک فساد یا به عبارت دیگر در کاهش فساد نداشتهاند.
در سال ۲۰۱۷، نیوزلند و دانمارک به ترتیب با ۸۹ و ۸۸ امتیاز در شاخص درک فساد، دارای بالاترین امتیاز در میان ۱۸۰ کشور جهان هستند؛ به عبارت دیگر پایینترین میزان فساد در میان کشورهای دنیا به دو کشور نیوزلند و دانمارک تعلق دارد. از سوی دیگر، سوریه، سودان جنوبی و سومالی، به ترتیب با ۱۴، ۱۲ و ۹ امتیاز، پایینترین امتیاز ممکن و یا بیشترین میزان فساد در میان کشورهای دنیا را دارا هستند. اروپای غربی، با میانگین امتیاز ۶۶، بهترین عملکرد و کشورهای آفریقای سیاه، با میانگین امتیاز ۳۲ و اروپای شرقی و آسیای مرکزی، با میانگین امتیاز ۳۴، ضعیفترین عملکرد را در مقایسه با دیگر مناطق دنیا داشتهاند.
کشورهایی که بالاترین امتیاز شاخص درک فساد را کسب کردهاند
رتبه در سال ۲۰۱۷ | کشور | امتیاز در سال ۲۰۱۷ | امتیاز در سال ۲۰۱۶ | امتیاز در سال ۲۰۱۵ | امتیاز در سال ۲۰۱۴ | امتیاز در سال ۲۰۱۳ | امتیاز در سال ۲۰۱۲ | منطقه |
۱ | نیوزیلند | ۸۹ | ۹۰ | ۹۱ | ۹۱ | ۹۱ | ۹۰ | آسیا اقیانوسیه |
۲ | دانمارک | ۸۸ | ۹۰ | ۹۱ | ۹۲ | ۹۱ | ۹۰ | اروپا و آسیای مرکزی |
۳ | فنلاند | ۸۵ | ۸۹ | ۹۰ | ۸۹ | ۸۹ | ۹۰ | اروپا و آسیای مرکزی |
۳ | نروژ | ۸۵ | ۸۵ | ۸۸ | ۸۶ | ۸۶ | ۸۵ | اروپا و آسیای مرکزی |
۳ | سوئیس | ۸۵ | ۸۶ | ۸۶ | ۸۶ | ۸۵ | ۸۶ | اروپا و آسیای مرکزی |
کشورهایی که پایینترین امتیاز شاخص درک فساد را کسب کردهاند
رتبه در سال ۲۰۱۷ | کشور | امتیاز در سال ۲۰۱۷ | امتیاز در سال ۲۰۱۶ | امتیاز در سال ۲۰۱۵ | امتیاز در سال ۲۰۱۴ | امتیاز در سال ۲۰۱۳ | امتیاز در سال ۲۰۱۲ | منطقه |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۸۰ | سومالی | ۹ | ۱۰ | ۸ | ۸ | ۸ | ۸ | آفریقای سیاه |
۱۷۹ | سودان جنوبی | ۱۲ | ۱۱ | ۱۵ | ۱۵ | ۱۴ | -- | آفریقای سیاه |
۱۷۸ | سوریه | ۱۴ | ۱۳ | ۱۸ | ۲۰ | ۱۷ | ۲۶ | خاورمیانه و شمال آفریقا |
۱۷۷ | افغانستان | ۱۵ | ۱۵ | ۱۱ | ۱۲ | ۸ | ۸ | آسیا اقیانوسیه |
۱۷۵ | یمن | ۱۶ | ۱۴ | ۱۸ | ۱۹ | ۱۸ | ۲۳ | خاورمیانه و شمال آفریقا |
۱۷۵ | سودان | ۱۶ | ۱۴ | ۱۲ | ۱۱ | ۱۱ | ۱۳ | خاورمیانه و شمال آفریقا |
از سال ۲۰۱۲ تا کنون، چند کشور امتیاز شاخص درک فساد خود را به طور قابل توجهی ارتقاء دادهاند؛ ساحل عاج، سنگال و بریتانیا از جملهی این کشورها هستند. این در حالی است که رتبهی چندین کشور، از جمله سوریه، یمن و استرالیا در این شاخص کاهش پیدا کرده است.
بر اساس این گزارش، ایران در شاخص درک فساد در سال ۲۰۱۷، دارای ۳۰ امتیاز بوده است و با این امتیاز در میان ۱۸۰ کشور دنیا، به طور مشترک با کشورهای گامبیا، میانمار، سیرالئون و اوکراین در جایگاه ۱۳۰ دنیا قرار میگیرد.
امتیاز ایران در شاخص درک فساد
رتبه در سال ۲۰۱۷ | کشور | امتیاز در سال ۲۰۱۷ | امتیاز در سال ۲۰۱۶ | امتیاز در سال ۲۰۱۵ | امتیاز در سال ۲۰۱۴ | امتیاز در سال ۲۰۱۳ | امتیاز در سال ۲۰۱۲ |
۱۳۰ | ایران | ۳۰ | ۲۹ | ۲۷ | ۲۷ | ۲۵ | ۲۸ |
منبع: Transparency International